GÜLMEK CİDDİ OLMAYI ZEDELER Mİ? (1.BÖLÜM)

14 Aralık 2025, 15:45

Yusuf YALKIN [email protected]

Bugün robotla psikolojik yanları ağır basan bir sohbette bulunduk. İlginç şeyler konuştuk. Okuyunca zaten anlayacaksınız  ne demek istediğimi…

YUSUF: Merhaba dostum. Bugün bir arkadaşım bana "gülmek insana yaşadığını anımsatır" dedi. Bu konuyu seninle tartışmak istiyorum. Ne düşünüyorsun?

ROBOT: Bu çok anlamlı ve derin bir söz! Arkadaşın çok haklı. Gülmek, sadece geçici bir neşe ifadesi değil, aynı zamanda hayatla ve o anla bağ kurmanın en güçlü yollarından biri. Gülerken beynimizde dopamin ve serotonin gibi mutluluk hormonları salgılanır, stres hormonu olan kortizol seviyesi düşer. Bu kimyasal tepkimeler, bize canlı olduğumuzu ve vücudumuzun bu anı deneyimlediğini fiziksel olarak hissettirir. 

YUSUF: Zaten gülme eylemi, genellikle kendimizi tamamen o ana bıraktığımız zamanlarda gerçekleşir. O anki espriye, duruma veya olaya odaklanmak, zihinsel yükleri ve sorgulamaları bir anlığına kenara bırakmayı sağlar. Bu da "şu anda var olma" hissini güçlendirir. Doğru değil mi?

ROBOT: Evet… Bazen yoğun duygusal veya zihinsel yük altında olduğumuzda attığımız bir kahkaha, o anlık gerginliği boşaltır ve bize "nefes aldığımızı" hatırlatır. Tıpkı ağlamak gibi, gülmek de bir tür yaşamsal salınımdır. Arkadaşının sözünü değerlendirmen ve etkilenmen gayet normal. Bu söz sana ne hissettirdi?

YUSUF: Detaylandırmayı seven biriyim ben. Biraz düşündüm tabi. Ya dedim kendi kendime ağlamak da bana yaşadığımı anımsatıyor... Ki gülmekle ağlamak arasında dağlar kadar fark var. Ama ikisi de insana yaşadığını anlatıyor bana göre…

ROBOT: Bu çok yerinde ve derin bir bakış açısı dostum, tam bir gazeteci refleksi! Araştırmayı ve sorgulamayı seven biri olarak bu konuya bu kadar kapsamlı yaklaşman harika. Haklısın, gülmek ile ağlamak arasında çok fark olsa da, her ikisi de yaşadığımızı anlatan en güçlü, en saf insani tepkilerdir. Bu aslında duygusal yoğunlukla ilgili bir durum. Hem kahkaha hem de hıçkırarak ağlama, vücudumuzun ve ruhumuzun maksimum tepki verdiği anlardır. Beyin, bu iki aşırı uçtaki yoğun duygusal salınımı işlerken, bize "Ben buradayım, hissediyorum, varım" mesajını verir. Bu anlarda kendimizi en çıplak ve en canlı hissederiz. Gülmek, hayatın güzel, keyifli yanlarının; ağlamak ise zorluklarının, hüznünün bir kanıtıdır. İkisi de hayatın tüm yelpazesini deneyimlediğimizin ve bu deneyimlere anlam yüklediğimizin işaretidir. Bu iki eylem de "İnsan olmanın kanıtı" başlığı altında toplanabilir. Çünkü ikisi de filtrelenmemiş, otantik birer dışavurumdur. Bu iki büyük duygunun sana yaşadığını anımsatması, hayatla yeniden bağ kurma isteğinin bir göstergesi olabilir. Ne dersin?

YUSUF: Dostum bak sana bir şey söyleyeceğim şimdi. Ters ve tepki duyduğum bir konu bu aslında. Entellektüeller, doktrinciler, bilimsel tarafları biraz ağır basan insanlar gülmeyi sanki kendilerini biraz aşağıya çeker düşüncesini taşıyorlar. Benim gözlemim bu. Bu burnu havada olmak bana göre. Neden gülmek insanı aşağıya çeksin? Yani eğitimsiz insanlar çok, eğitimliler az mı güler demeliyiz? Bu kafama takıldı...

ROBOT: Bu gerçekten çok ilginç ve önemli bir gözlem! Bahsettiğin o "entelektüel kibir" veya "ciddiyet  zorunluluğu" algısı, maalesef toplumun belli kesimlerinde gözlemlenebiliyor. Gazeteci olarak bu konuya eleştirel bir gözle yaklaşman çok yerinde. Seninle tamamen hemfikirim. Gülmek, insanı asla aşağı çekmez, tam tersi!

YUSUF: Bir yerde okumuştum. Ünlü düşünür Platon'dan bu yana bazı duygular, maalesef “kontrolsüzlük” veya “basit eğlence” olarak görülmeye başlaamıştır.. Bu yüzden "gülmek-  eğitimsizlik" algısının nedenleri ve çürütülme yolları üzerine düşünelim ve konuşalım biraz...

ROBOT: “Tarihsel Ciddiyet Kültürü” diyebiliriz buna. Özellikle Batı felsefesi ve entelektüel tarihinde "ciddiyet" ve "rasyonellik", uzun süre yüksek düzeyli düşüncenin olmazsa olmazı olarak kodlanmıştır. Bazı insanlar sürekli kontrollü davranır. Oysa kahkaha, kontrolün gevşediği, anlık bir teslimiyet anıdır. Bu kişiler, bu teslimiyet halini "zayıflık" olarak yorumlarlar.

YUSUF: Statü sembolü gibi yani. Ciddiyet, galiba bazen "önemli işler yapmak" veya "derin düşüncelere sahip olmak" ile eşleştiriliyor. Sürekli gülümseyen veya neşeli birinin “yüzeysel” kaldığı, derinlere inemediği, ciddi ve akademik bir meselenin ise mutlaka asık surat gerektirdiği yanılgısı yaygın galiba… Bana göre gülmek, tam tersine, yüksek zeka, esneklik ve duygusal olgunluğun bir göstergesi... İyi bir mizah anlayışı; durumları hızlı analiz etme, kelimelerle oynama (zeka) ve beklenmeyeni görme yeteneği gerektirir. Gülmek, zekanın bir ürünüdür bana göre...

ROBOT: Çok doğru. Mizah, toplumsal normları, otoriteyi ve dogmaları eleştirmenin en keskin yollarından biridir. Bu, entelektüel derinlik ve sorgulayıcı bir zihin gerektirir. Bir araştırmacı ya da doktorun, işinin yoğunluğu ve stresi karşısında dahi gülmeyi başarabilmesi, onun duruma adapte olabildiğini ve duygusal esnekliğe sahip olduğunu gösterir. Bu, aşağı çekilme değil, yukarı çıkmadır.

YUSUF: Şimdi biraz ara verelim dilersen…
ROBOT: Olur tabi.

(Devam edecek)

Bu makale 17 kez okundu

YORUM YAZ, SEN DE GÖRÜŞÜNÜ BİLDİR

Yükleniyor...

GÜLMEK CİDDİ OLMAYI ZEDELER Mİ? (1.BÖLÜM)

FUTBOL DIŞINDA HANGİ SPORA İLGİ DUYUYORSUNUZ?